YouTube Transcript:
Góra Ślęża - Miejsce kultu Słowian. Centrum polskiego pogaństwa
Skip watching entire videos - get the full transcript, search for keywords, and copy with one click.
Share:
Video Transcript
historia na wyciągnięcie ręki Odkryj z nami Sekrety [Muzyka] przeszłości Góra Ślęża od tysiącleci urzeka i fascynuje historyków badaczy kronikarzy mistyków czy astrologów jej historia sięga epoki kamienia gdy pierwsi ludzie pozostawili na jej zboczach ślady swojej obecności w epoce brązu stała centrum k społeczności Kultury Łużyckiej a w kolejnych stuleciach przyciągnęła Celtów którzy uczynili z niej miejsce rytuałów solarnych celtyccy druidzi wspinali się na jej szczyt by oddać hołd słońcu i połączyć się z potężnymi siłami natury Z czasem Ślęża została przejęta przez Słowian którzy uznali ją za jedno ze swoich najświętszych miejsc wraz z nadejściem pierwszych Piastów Rozpoczął się proces Chrystian któ stopniowo wypierał pogańskie obrzędy mimo to duchowy charakter góry przetrwał a jej niezwykła energia wciąż przyciąga ludzi współcześnie nazywana jest czakramem lub miejscem mocy co sprawia że ta góra Od wieków budzi zachwyt i ciekawość jakie tajemnice kryją jej zbocza i szczyt Zapraszamy do odkrycia tej niezwykłej historii [Muzyka] Ślęża zwana Śląskim Olimpem choć wznosi się na wysokość zaledwie 718 Met nad poziomem morza wyróżnia się imponującą sylwetką dominującą nad równin Dolnego Śląska jej majestatyczna forma widoczna z daleka sprawia wrażenie góry znacznie wyższej a jej charakterystyczny kształt Od wieków budzi podziw położona około 30 km na południowy zachód od Wrocławia jest nie tylko orienty ale również symbolem tego regionu otoczona gęstymi lasami i malowniczymi miejscowościami zachwyca nie tylko swoim naturalnym pięknem lecz także bogactwem historii i znaczeniem kulturowym to tutaj od tysiącleci krzyżowały się drogi wielu dawnych ludów nazwa góry Ślęża pochodzi prawdopodobnie od starosłowiańskiego słowa Ślęk oznaczającego wilgoć mokrość lub miejsca z pote mgłą nawiązuje do specyficznego klimatu góry charakteryzującego się dużą wilgotnością i częstymi opadami od słowa Ślęk miały wziąć swe nazwy także rzeka Ślęza i plemię Ślężanie Zenon Woźniak profesor Instytutu archeologii i etnologii Polskiej Akademii nauk w jednym ze swoich opracowań naukowych na temat Ślęży napisał masyw Ślęży prezentuje się w krajobrazie ziem polskich w sposób wyją wyrasta on bowiem na skraju płaskiej Niziny Śląskiej jako odosobniony kompleks górski którego główny szczyt osiąga wysokość 718 Met nad poziomem morza i góruje ponad 500 Met nad przyległymi od północy terenami tonie On często w chmurach rodzi burzę i należy do miejsc o największej w Europie intensywności wyładowań elektrycznych zjawiska te musiały niewątpliwie zwracać uwagę dawnych Śląskiej oddziaływać bardzo silnie na ich wyobraźni i budzić w nich strach mamy prawo sądzić że masy w Ślęży był dla nich miejscem szczególnym pełnym tajemniczych sił przyrody i duchów bliższym bogom nie dziwi Więc dość powszechna opinia iż w czasach przedchrześcijańskich odbywały się w wybranych miejscach masywu Ślęży najpewniej na szczytach obrzędy religijne o Ślęży wspominał tiar z merseburga słynny niemiecki kronikarz przełomu 10 i X wieku który w swoich dziełach opisywał wierzenia i praktyki pogańskie Słowian gród ten leży w kraju Śląskim który tę nazwę otrzymał niegdyś od pewnej wielkiej i bardzo wysokiej góry owa Góra doznała wielkiej czci u wszystkich mieszkańców z powodu swego ogromu oraz przeznaczenia jako że odprawiano na niej przeklęte pogańskie obrzędy według góra ta była miejscem składania ofiar i odprawiania rytuałów które miały zapewnić pomyślność urodzaj i opiekę bóstw titmus się do pogaństwa z dystansem a jego opisy mają często na celu podkreślenie triumfu nowej wiary nad pogańskimi obrzędami ze Ślężą od dawna łączona jest także wzmianka rzymskiego historyka Tacyta pochodząca z jego dzieła Germania napisanego W I wieku nas Tacyt był jednym z najwybitniejszych historyków starożytnego Rzymu w swoim dziele opisał plemię nacha narwal jedno z plemion lugijski które zamieszkiwało obszary na wschód od Łaby prawdopodobnie obejmujące Dolny Śląsk według Tacyta narwal opiekowali się świętym Gajem miejscem o szczególnym znaczeniu religijnym gdzie odprawiano liczne rytuały tym świętym Gajem miał być właśnie Ślęży istnieje także hipoteza która łączy wzmiankę Klaudiusza ptolemeusza o gaju limski z górą Ślężą Klaudiusz Ptolemeusz grecki geograf żyjący w II wieku naszej ery w swoim dziele geografia wymienia liczne miejsca na terenie germanii w tym tajemniczy limos alsos Co można przetłumaczyć jako gaj limski część historyków sugeruje że nazwa Ta może odnosić się do Ślęży znanej ze swojego znaczenia kultowego wśród dawnych ludów zamieszkujących Dolny Śląsk Ślęża i sąsiednie góry Radunia i Wieżyca są Najstarszym znanym na ziemiach Słowian ośrodkiem kultowym wieloletnie badania archeologiczne pozwalają stwierdzić że budowa i funkcjonowanie kręgów kamiennych na Ślęży przypada prawdopodobnie na okres istnienia na tym terenie Kultury Łużyckiej i w tym czasie była ona centrum kultu słońca i księżyca Ślęża była również Świętym miejscem dla Celtów którym przypisywane są stojące do dziś na jej zboczach monumentalne rzeźby zwłaszcza Niedźwiedzia dzika i panny z rybą rzeźby te jako symbole Artemidy są wiązane z kultem płodności i Księżyca czytamy w jednym z opracowań historycznych dotyczących Śląskiego Olimpu pierwsze ślady obecności człowieka w masywie Ślęży sięgają jeszcze czasów plejstocenu kiedy Północ polski wciąż pokrywały resztki lądolodu z upływem czasu wraz z ocieplaniem się klimatu zaczęły tu docierać luźne grupy koczowniczych myśliwych i Zbieraczy najstarszy ośrodek kultowy na Ślęży mógł powstać już pod koniec epoki brązu czyli około 1S lat przed naszą erą kiedy na tych terenach ukształtowała się lokalna grupa ślężańska związana z kulturą Łużycką w epoce brązu okol były już gęsto zasiedlone rozwijały się osady między innymi w pobliskiej Sobótce i świątnikach około I wieku przed naszą erą na terenach masywu pojawili się Celtowie którzy pozostawili po sobie znaczące ślady zarówno materialne jak i kulturowe ich obecność została potwierdzona licznymi znaleziskami archeologicznymi takimi jak fragmenty ceramiki ozdób oraz wykony z brązu i żelaza Celtowie byli wysoko rozwiniętą społecznością znaną z zaawansowanej obróbki metalu oraz charakterystycznego stylu artystycznego Co wyróżniało ich na tle innych kultur tamtego okresu dla Celtów Ślęża była miejscem o dużym znaczeniu sakralnym Góra widoczna z daleka idealnie wpisywała się w ich religijny światopogląd gdzie kluczową rolę odgrywały naturalne elementy krajobrazu Celtowie przypisywali szczególne znaczenie rytuałom związanym z cyklami słonecznymi i lunarny Ślęża stała się prawdopodobnie miejscem takich obrzędów archeolog profesor Grzegorz Domański w książce Ślęża w pradziejach i średniowieczu napisał liczny materiał celtycki ze szczytu Ślęży wskazuje na długotrwałe lub częste pobyty ludności tej Kultury na tak zwanej szczytowej samo położenie wspomnianych śladów w miejscu utrudniającym prowadzenie jakiejkolwiek działalności gospodarczej może przemawiać za specjalnym charakterem obiektów osadniczych lub śladów pobytu Celtów na szczycie Ślęży monumentalne kamienne rzeźby takie jak niedźwiedź dzik czy panna z rybą stanowią jedne z najważniejszych świadectw dawnych wierzeń i sztuki na tym terenie rzeźby odkryto w różnych miejscach na zboczach góry i w jej okolicach choć najpewniej nie były to ich pierwotne lokalizacje Mimo upływu tysięcy lat zachowały się w dobrym stanie Dzięki trwałości granitu wykonane z miejscowego materiału są datowane na okres od epoki brązu do wczesnej epoki żelaza Co oznacza że mogą mieć nawet 2 i500 lat tradycyjnie przypisuje się je celtom choć istnieją teorie że mogą pochodzić z jeszcze wcześniejszych tradycji kultury Łużyckiej które Celtowie [Muzyka] zaadaptować sugestywna forma która niosła ze sobą głęboko zakorzenionym Olik wszystkie posiadają znak ukośnego krzyża czyli znak solarny niedźwiedź masywny i wyraźnie zaznaczony w swojej sylwetce symbolizował siłę ochronę i potęgę natury co czyniło go prawdopodobnie strażnikiem kultowych miejsc dziki rzeźbione z geometryczną precyzją były symbolem odwagi i [Muzyka] wojowniczość [Muzyka] Celtów w masywie Ślęży zakończyła się stopniowym wycofaniem się z terenów dzisiejszej Polski na przełomie wieku przed naszą erą i wieku naszej ery mimo to ich ślady w postaci monumentalnych rzeźb oraz innych znalezisk przetrwały do dziś stanowiąc Jeden z najstarszych dowodów osadnictwa i kulturowej aktywności W tym regionie wiele z ich tradycji zostało później zaadaptowanych przez Słowian górę jako swoje święte miejsce po opuszczeniu rejonu Ślęży przez Celtów w pierwszych wiekach naszej ery obszar ten znalazł się pod wpływem plemion germańskich w tym wandalów a zwłaszcza ich odłamu siling silingowie których obecność odnotowuje się na terenach dzisiejszego Dolnego Śląska odcisnęło Wiązana jest z etymologię słowa Śląsk podkreśla ich znaczenie w dziejach tych ziem w czasach siling Ślęża zachowała swoje centralne miejsce w lokalnym krajobrazie kulturowym kontynuując tradycje miejsca Świętego plemiona te podobnie jak wcześniejsi Celtowie wykorzystywały górę do celów religijnych choć szczegóły tych obrzędów nie są dziś w pełni znane istnieją jednak przypuszczenia że silingowie mogli adaptować tradycje Celtów w tym Kult solarny obecność siling na Ślęży trwała do V wieku naszej ery kiedy to w wyniku wielkiej wędrówki ludów opuścili oni te tereny przemieszczając się na zachód i południe Europy po ich odejściu w VI wieku na obszarze Ślęży pojawili się Słowianie do dziś naukowcy nie osiągnęli pełnej zgody co do pochodzenia Słowian większość badaczy skłania się jednak ku hipotezie że pierwotne ziemie zamieszkiwane przez naszych praprzodków znajdowały się na obszarach współczesnej Ukrainy białorusii czy europejskiej części Rosji w swojej ekspansji Słowianie często zajmowali tereny opuszczone przez Celtów i germanów które na długi czas pozostawały niemal wyludnione nie inaczej było w okolicach masywu Ślęży konkretne informacje o plemionach słowiańskich zamieszkujących Śląsk dopiero w spisie geografa Bawarskiego datowanym na około połowę I wieku w opracowanym przez siebie dokumencie wyliczył on między innymi nazwy 13 plemion słowiańskich wśród których znajdowały się cztery Śląskie Ślężanie opolanie gołęszyce dziadoszanie każde z tych plemion dysponowało określoną liczbą grodów Ślężanie mieli ich 15 czytamy w jednym z opracowań Mieczysława koguta historyka specjalizującego się w dziejach kościoła na Śląsku większość badaczy jest zgodna że obszar osadniczy Słowian na Dolnym Śląsku obejmował tereny w bezpośrednim sąsiedztwie góry Ślęży w spisie geografa Bawarskiego plemię Ślężan wymienione zostało jako pierwsze co wskazuje na jego dominującą pozycję wśród społeczności słowiańskich zamieszkujących t ziemię liczne dowody archeologiczne potwierdzają ich obecność w rejonie góry w tym odkrycia takie jak Słowiańska osada w będkowicach niestety źródła historyczne dostarczają jedynie skąpych informacji na temat roli samej Ślęży W systemie wierzeń dawnych Słowian wyjątkowo cenną wskazówką pozostaje przytoczona na początku odcinka relacja TTM z merseburga który pisał owa Góra doznała wielkiej czci wszystkich mieszkańców z powodu swego ogromu oraz przeznaczenia wzmianka ta sugeruje że Ślężanie mogli czcić samą górę jako świętość stanowiącą przedmiot kultu niezwykłość Ślęży podkreślały przecież także zjawiska naturalne takie jak wyjątkowo duża intensywność wyładowań elektrycznych w tym rejonie te spektakularne i budzące groze wydarzenia z pewnością wywierały silne wrażenie na mieszkańcach bardzo mo Ślężanie obchodzili na szczycie Ślęży Noc Kupały jedno z najważniejszych świąt słowiańskich związanych z letnim przesileniem Góra będąca sakralnym centrum plemienia doskonale nadawała się do takich obrzędów łączących ogień wodę i duchowe oczyszczenie symbolika nocy Kupały związana z płodnością odradzaniu i ochroną przed złymi siłami idealnie wpisywała się w kultowy charakter Ślęży ognisk na szczycie mogło być częścią rytuałów zapewniających ochronę i szczęście a skoki przez płomienie symbolizowały oczyszczenie i płodność świętu towarzyszyły śpiewy tańce wróżby i składanie ofiar bogom natury choć brak bezpośrednich dowodów archeologicznych na to że Noc Kupały Była obchodzona właśnie na Ślęży kultowy charakter góry oraz jej związek z wierzeniami słowiańskimi czynią takie przypuszczenie oprócz nocy Kupały Ślęża mogła być miejscem obchodzenia Dziadów święta poświęconego duchom przodków wierzono że w tych momentach granica między światem żywych a zmarłych jest najcieńsza co pozwala na kontakt z duchami na górze składano ofiary zjedzenia i napojów by zapewnić przychylność przodków i ich opiekę nad wspólnotą Ślęża zj sakralnym i mistyczną aurą mogła być idealnym miejscem takich obrzędów a także innych rytuałów jak wiosenne odrodzenie natury czy Szczodre symbolizujące odrodzenie słońca podczas zimowego przesilenia pogańskie zwyczaje plemienia Ślężan głęboko zakorzenione w ich kulturze i duchowości przez wieki wyznaczały rytm życia mieszkańców Dolnego Śląska Ślęża będąca centrum ich wież pełniła funkcj przestrzeni sakralnej gdzie natura i duchowość łączyły się w harmonijną całość jednak wraz z rozprzestrzenianiem się chrześcijaństwa na ziemiach polskich święte miejsce Słowian stało się obiektem szczególnego zainteresowania kościoła początki chrystianizacji Ślęży przypadające na x wiek były symbolicznym starciem dwóch światów dawnej pogańskiej duchowości i nowej ńskie wiary jednym z kluczowych momentów było ufundowanie klasztoru augustianów na Ślęży przez możn władcę Piotra włostowica bliskiego współpracownika Bolesława Krzywoustego klasztor wzniesiony na szczycie góry miał nie tylko służyć rozwojowi chrześcijaństwa ale także symbolicznie wymazać pońsko tego miejsca Działania te wpisywały się również w szerszą strategię Piastów którzy dążyli do umocnienia swojej władzy poprzez chrystianizacji Fundacja klasztoru przez Piotra włostowica była elementem tego planu wspierając zakładanie ośrodków chrześcijańskich w miejscach o szczególnym znaczeniu pogańskim Piastowie integrowali różnorodne plemiona i jednocześnie podkreślali polityczną siłę nowego państwa Mieczysław kogut historyk specjalizujący się w dziejach kościoła na Śląsk [Muzyka] prac napisa Nie ulega wątpliwości że Ślężański klasztor kanoników regularnych reguły świętego Augustyna był jedną z pierwszych fundacji zakonnych w Polsce do tego miejsca przybyli mnisi z arz We Flandrii jednak niedługo tutaj przebywali już po roku 1148 przenieśli się do Wrocławia na wyspę Piaskową gdzie w bardzo szybkim czasie stali się jedną z głównych instytucji a wpływy jakie os i w diecezji Wrocławskiej były przyczyną tego iż Opactwo wyrosło na potężną jednostkę znaczeniem swym wykraczającą poza Wrocław i dzielnicę śląską o fundatorzy klasztoru dość dokładnie relacjonują nam dwa źródła kronika Opatów i spominki Wrocławskie Pierwsze z nich osobę fundatora przedstawiło następująco Komes Piotr ustanowił najpierw klasztor kanoników regularnych na samej górze Ślęży lecz z powodu zbytniej wilgotności powietrza gó której bracia ścierpieć nie mogli przez samego fundatora zostali przeniesieni do klasztoru Najświętszej Maryi Panny na piasku we Wrocławiu Głównym celem sprowadzenia zakonników na Śląsk było duszpasterstwo nie należy zapominać że Ślęża przez wiele lat była miejscem różnorakich kultów ludowych chociaż od czasu relacji TTM nastąpił zdecydowany postęp w chrystianizacji ziem Śląskich nie możemy wykluczyć że na szczycie góry ciągle odbywały się Dlatego osiedlenie tam zakonników mogło mieć wręcz symboliczne znaczenie w X wieku na szczycie Ślęży powstał Zamek który przez kilka stuleci pełnił kluczową rolę w systemie obronnym regionu funkcjonował jako Warownia oraz punkt administracyjny kontrolując okoliczne tereny Dolnego Śląska w X wieku zamek został rozbudowany z inicjatywy Bolka księcia świdnicko Jaworskiego który uczynił z niego element swojego rozbudowanego systemu zamków granicznych zamek na Ślęży był nie tylko strategicznym punktem militarnym ale również symbolem chrześcijańskiej władzy zastępując dawne pogańskie znaczenie góry Niestety w roku 1471 został zniszczony prawdopodobnie w wyniku konfliktów zbrojnych lub zaniedbania do dziś na szczycie Ślęży zachowały się jedynie fragmenty murów które świadczą o dawnej świetności tej średniowiecznej budowli obecny Kościół Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny zbudowany na fundamentach zamku przypomina o jego historycznym znaczeniu Ślęża kryje wiele tajemnic a jedną z największych obok wspomnianych już wcześniej słynnych kamiennych posągów są masywne otaczające szczyt góry ich pochodzenie i przeznaczenie od lat budzą pytania wśród historyków archeologów i badaczy Kultury którzy formułują różne hipotezy na ten temat jedna z najstarszych teorii sugeruje że Wały powstały w epoce brązu lub wczesnej epoce żelaza co wiąże je z kulturą Łużycką zdaniem badaczy mogły one pełnić funkcję obronną chroniąc osady lub miejsca kultu inna hipoteza przypisuje ich budowę celtom którzy około 400 lat przed naszą erą Przybyli na ślęż czyniąc ją częścią swojego systemu wierzeń nie brak również teorii wskazujących na średniowieczne pochodzenie Wałów w 12 wieku kiedy na szczycie Ślęży wzniesiono klasztor augustianów istniejące konstrukcje mogły zostać zaadaptowane lub rozbudowane w celach obronnych bądź symbolicznych Wały mogły oddzielać przestrzeń sakralną od otaczającego świata co było charakterystyczne dla średniowiecznych ośrodków religijnych współczesne badania archeologiczne ujawniają że Wały mają złożoną strukturę a ich budowa mogła przebiegać etapami od epoki brązu po średniowiecze ta wielowarstwowość wskazuje że były wykorzystywane przez różne kultury które przypisywał im nowe znaczenia w zależności od swoich potrzeb Wały na Ślęży pozostają jednym z najbardziej intrygujących elementów jej krajobrazu to materialne świadectwo zmieniających się epok które łączy w sobie elementy kultów pogańskich celtyckich wierzeń i chrześcijańskiej adaptacji przestrzeni zbliżając się do końca tej opowieści o Ślęży Nie sposób pominąć jej współczesnego postrzegania jako miejsca mocy wiara w to że Ślęża emanuje szczególną nawiązuje do koncepcji geoman która zakłada istnienie punktów energetycznych na ziemi mających wpływ na ludzi i otoczenie to przekonanie zakorzenione w dawnych wierzeniach i tradycjach przetrwało wieki przekształcając się w ideę która wciąż przyciąga ludzi na szczyt góry Ślęża zbudowana z Tajemniczego serpentynitu otoczona mgłami i niezwykłą atmosferą od zawsze wydawała się miejscem wyjątkowym gzie natura i duchowość przenikają się w sposób niemal namacalny dziś Ślęża uznawana za jeden z czakramów ziemi stanowi ważny punkt na mapie współczesnych poszukiwaczy duchowych doświadczeń zwolennicy geoman wierzą że Góra emanuje energią mogącą przynosić harmonię duchowe ukojenie i inspirację niezależnie od tego czy spojrzymy na nią przez pryzmat historii geologii czy mistyki Ślęża pozostaje miejscem które fascynuje i inspiruje łącząc przeszłość z teraźniejszością Dziękujemy za wysłuchanie [Muzyka] odcinka h
Share:
Most transcripts ready in under 5 seconds
One-Click Copy125+ LanguagesSearch ContentJump to Timestamps
Paste YouTube URL
Enter any YouTube video link to get the full transcript
Transcript Extraction Form
Most transcripts ready in under 5 seconds
How It Works
Copy YouTube Link
Grab any YouTube video URL from your browser
Paste & Extract
Paste the URL and we'll fetch the transcript
Use the Text
Search, copy, or save the transcript
Why you need YouTube Transcript?
Extract value from videos without watching every second - save time and work smarter
YouTube videos contain valuable information for learning and entertainment, but watching entire videos is time-consuming. This transcript tool helps you quickly access, search, and repurpose video content in text format.
For Note Takers
- Copy text directly into your study notes
- Get podcast transcripts for better retention
- Translate content to your native language
For Content Creators
- Create blog posts from video content
- Extract quotes for social media posts
- Add SEO-rich descriptions to videos
With AI Tools
- Generate concise summaries instantly
- Create quiz questions from content
- Extract key information automatically
Creative Ways to Use YouTube Transcripts
For Learning & Research
- Generate study guides from educational videos
- Extract key points from lectures and tutorials
- Ask AI tools specific questions about video content
For Content Creation
- Create engaging infographics from video content
- Extract quotes for newsletters and email campaigns
- Create shareable memes using memorable quotes
Power Up with AI Integration
Combine YouTube transcripts with AI tools like ChatGPT for powerful content analysis and creation:
Generate SummariesCreate QuizzesExtract Key PointsAnswer Questions
Frequently Asked Questions
Is this tool really free?
Yes! YouTubeToText is completely free. No hidden fees, no registration needed, and no credit card required.
Can I translate the transcript to other languages?
Absolutely! You can translate subtitles to over 125 languages. After generating the transcript, simply select your desired language from the options.
Is there a limit to video length?
Nope, you can transcribe videos of any length - from short clips to multi-hour lectures.
How do I use the transcript with AI tools?
Simply use the one-click copy button to copy the transcript, then paste it into ChatGPT or your favorite AI tool. Ask the AI to summarize content, extract key points, or create notes.
Coming Soon
Timestamp Navigation
Soon you'll be able to click any part of the transcript to jump to that exact moment in the video.
Have a feature suggestion? Let me know!
Get Our Chrome Extension
Get transcripts instantly without leaving YouTube. Install our Chrome extension for one-click access to any video's transcript directly on the watch page.
Works with YouTube, Coursera, Udemy and more educational platforms
Get Instant Transcripts: Just Edit the Domain in Your Address Bar!
YouTube
←
→
↻
https://www.youtube.com/watch?v=UF8uR6Z6KLc
YoutubeToText
←
→
↻
https://youtubetotext.net/watch?v=UF8uR6Z6KLc